Öğrenciler bu kelimeyi görür görmez akıllarına hemen edilgen yapı (passive) gelir. Ancak bu kelime sadece edilgen cümlelerde “tarafından” anlamına gelmez:
1. By, zaman ifadelerinde “-e kadar” anlamına gelir:
The meeting should have finished by 4. (Toplantı 4’e kadar bitmeliydi.)
I’ll be home by two o’clock. (Saat ikiye kadar evde olacağım.) = “Ya saat ikide ya da ikiden önce” anlamında.
2. By, aynı zamanda “-in sonuna doğru” anlamına gelir:
By the end of the meal everybody was drunk. (Yemeğin sonuna doğru herkes sarhoş oldu.)
3. By, eğer bir fiille kullanılacaksa by the time (that) şeklinde kullanılır:
By the time he was 17, he had already achieved worldwide fame. (17 yaşına gelinceye kadar dünya çapında bir üne çoktan kavuşmuştu.)
I’ll be in bed by the time you get home. (Sen eve gelene kadar ben yatmış olurum.)
By the time that the guards realised what was happening, the gang were already inside the bank. (Güvenlik ne olup bittiğini anlayana kadar çete çoktan bankaya girmişti.)
4. By kelimesi, by day, by night, day by day, hour by hour, week by week gibi ifadelerde daha farklı anlamda da kullanılır:
He worked by night and slept by day. (Gece çalışıp gündüz uyurdu.)
The situation is getting more serious day by day. (Durum günden güne daha da ciddileşiyor.)
5. Ödeme yaparken by the hour, by the day gibi ifadelerde kullanılır:
In this job we’re paid by the hour. (Bu işte saat başına ücret alıyoruz.)
You can hire a bicycle by the day or by the week. (Günlük ya da haftalık olarak bisiklet kiralayabilirsiniz.)
6. By, “kıyısında, kenarında” anlamına gelir. Bu anlamda near ile arasında fark vardır:
We live by the sea. (Deniz kıyısında oturuyorlar.) = deniz görünüyor
We live near the sea. (Denize yakın oturuyorlar.) = deniz belki de birkaç kilometre uzakta
7. By ve with kelimelerinin kullanımı bazen birbirine karışır. By, bir fiil ile kullanılıp “-erek, -arak” anlamındadır. With ise bir araç ya da nesne ile kullanılıp “ile” anlamındadır:
I killed the spider by hitting it. (Örümceği ona vurarak öldürdüm.)
I killed the spider with a shoe. (Örümceği bir ayakkabı ile öldürdüm.) = … by a shoe denmez
I got where I am by hard work. ~ No you didn’t. You got there with your wife’s money. (Bulunduğum yere çok çalışarak geldim. ~ Hiç de öyle değil. Buraya karının parasıyla geldin.)
Bu iki kelimenin de zıt kullanımında without kullanılır:
I got her to listen by shouting. (Onun dinlemesini bağırarak sağladım.)
It’s difficult to get her to listen without shouting. (Onun dinlemesini bağırmadan sağlamak zordur.)
We’ll have to get it out with a screwdriver. (Onu bir tornavida ile çıkarmamız gerekecek.)
We can’t get it out without a screwdriver. (Onu tornavidasız çıkaramayız.)
8. Taşıt araçlarıyla “ile” anlamında with değil by kullanılır (by car, taxi, bus, train, plane, air vs). Bu kullanımda by ile taşıt aracı arasında başka kelime yoktur:
They arrived by taxi. (Taksi ile geldiler.)
Ancak taşıt aracından önce başka bir kelime varsa, o zaman by yerine, küçük araçlarda in, büyük araçlarda on kullanılır:
I’ll take you to the station in the car. (Seni arabayla istasyona götüreyim.) = by the car denmez.
9. İletişim araçlarıyla “ile” anlamında with değil by kullanılır (by post, phone, fax, email vs):
We communicate by email. (E-posta ile iletişim kuruyoruz/haberleşiyoruz.)
10. Kalıplaşmış bazı ifadelerde by kullanılır:
by mistake (yanlışlıkla)
by chance (şans eseri, tesadüfen)
by a stroke of luck … (şansı(m) yaver gitti de …)
11. Edilgen cümlelerde (passive) “tarafından, yüzünden” anlamında by kullanılır:
The abbey was founded by Henry II in 1170. (Manastır 1170’de 2. Henry tarafından yapıldı.)
The building was destroyed by fire. (Bina yangın yüzünden harap oldu.)
Nesneyle kullanıldığında with ile by kelimeleri cümlenin anlamını değiştirir:
He was killed by a heavy stone. (Ağır bir taş yüzünden öldü.) = Başına bir taş düştü, o da bu yüzden öldü.
He was killed with a heavy stone. (Ağır bir taşla öldürüldü.) = Birisi onu öldürmek için taş kullandı.
12. Özellikle bir sanatçıya ait eserlerden söz ederken by kullanılır. Türkçede bu durum “-nin, -nın” olarak söylenir:
a novel by Graham Greene (Graham Greene’nin bir romanı)
mural paintings by Diego Rivera (Diego Rivera’nın duvar resimleri)
13. Bir çocuğun kimden olduğunu anlatırken by kullanılır. Bu durumda Türkçede “-den, -dan” denir:
She had a child by each of her three husbands. (Üç kocasının herbirinden bir çocuğu vardı.)